Βιομηχανικές Περιοχές
Ως Βιομηχανική Περιοχή ορίζουμε «μια έκταση με καθορισμένα όρια, κατάλληλα διαρρυθμισμένη και εξοπλισμένη με έργα υποδομής (δίκτυα κτλ) προοριζόμενη για την εγκατάσταση βιομηχανιών. Τα όριά της προσδιορίζονται και η έκτασή της οργανώνεται με βάση ρυθμιστικό σχέδιο. Τα δε δίκτυα υποδομής αφορούν αφ΄ ενός στα έργα οδοποιίας, ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτροφωτισμού των δρόμων και αφ΄ ετέρου σε έργα παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και τηλεφωνικών γραμμών. Τέλος παρέχονται διάφορες εξυπηρετήσεις (τράπεζες, ιατρείο, ταχυδρομείο κτλ.»(Βλιάμος 1988:64).
Ως εκ τούτου ο θεσμός των Βιομηχανικών Περιοχών χρησιμοποιήθηκε και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για την επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης, αφού παρέχεται στην ιδιωτική πρωτοβουλία η δυνατότητα για άμεση εγκαθίδρυση κυρίως βιομηχανιών μονάδων με το χαμηλότερο δυνατό κεφαλαιουχικό κόστος.Ο θεσμός των Βιομηχανικών Περιοχών εισήχθηκε στην Κύπρο το 1966 με την ίδρυση της πρώτης Βιομηχανικής Περιοχής στη κατεχόμενη Μια Μηλιά. Σήμερα, λειτουργούν στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου οι πιο κάτω 14 Βιομηχανικές Περιοχές:
Μέσα στις 14 Βιομηχανικές Περιοχές είναι εγκατεστημένες 950 περίπου επιχειρήσεις, οι οποίες ασχολούνται με ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων. Η Κυβέρνηση έχει εκμισθώσει τις κατάλληλες εκτάσεις που ποικίλουν σε μέγεθος ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε μονάδας, στη βάση μακροχρόνιων Συμβάσεων Μίσθωσης σύμφωνα με τους σχετικούς Κανονισμούς, έναντι καταβολής ετησίου μισθώματος.
Προκειμένου να εγκατασταθεί μια επιχείρηση μέσα σε Βιομηχανική Περιοχή υποβάλλεται αίτηση στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας πάνω σε ειδικό έντυπο και συνοδεύονται με τους εξελεγμένους λογαριασμούς της αιτήτριας εταιρείας, για υφιστάμενες επιχειρήσεις και με τεχνοοικονομική μελέτη για νέες επιχειρήσεις.
Εκτενέστρες πληροφορίες για τις Βιομηχανικές Περιοχές μπορείτε να βρείτε στους διαδραστικούς χάρτες τους.
Βιομηχανικές/ Βιοτεχνικές Ζώνες
Οι Βιομηχανικές / Βιοτεχνικές Ζώνες είναι ανάπτυξη διαφορετική από τις Βιομηχανικές Περιοχές. Η Κυβέρνηση με στόχο την ισόρροπη ανάπτυξη του χώρου προς το συμφέρον της υγείας, των ανέσεων και της γενικής ευημερίας των πολιτών κηρύσσει, για πολεοδομικούς σκοπούς τις Βιομηχανικές / Βιοτεχνικές Ζώνες για ανάπτυξη της βιομηχανίας/ βιοτεχνίας. Τα τεμάχια γης στις Βιομηχανικές / Βιοτεχνικές Ζώνες είναι ιδιοκτησία ιδιωτών. Σε όλη την Κύπρο υπάρχουν πέραν των 100 Βιομηχανικών/ Βιοτεχνικών Ζωνών.
Το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, μέσα στα πλαίσια της πολιτικής της Κυβέρνησης για ανάπτυξη των Βιομηχανικών/ Βιοτεχνικών Ζωνών και κατ' επέκταση την επίλυση προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι βιομηχανίες που βρίσκονται μέσα σ' αυτές προβαίνει με έξοδα του κράτους:
(α) στη μεταφορά των δικτύων παροχής ηλεκτρισμού, νερού και τηλεφώνων μέχρι τα σύνορά τους,
(β) στην απαλλοτρίωση των λωρίδων γης που καταλαμβάνει το οδικό δίκτυο, όπως προτείνεται από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως.
(γ) στην κατασκευή / ασφαλτόστρωση του δρόμου προσπέλασης και του κεντρικού οδικού άξονα καθώς και τη χάραξη (χωματουργικά έργα) του εσωτερικού οδικού δικτύου των Βιομηχανικών/ Βιοτεχνικών Ζωνών σε συνεργασία με τις Τοπικές Αρχές.
Ελεύθερες Ζώνες
Η λειτουργία των Ελεύθερων Ζωνών διέπεται από τις πρόνοιες του περί Ελευθέρων Ζωνών Νόμου (Ν. 69/75), από τους περί Ελευθέρων Ζωνών (Διοίκηση και Έλεγχος) Κανονισμούς του 1981 (Κ.Δ.Π. 276/81) και από τους περί Ελευθέρων Ζωνών Τελωνειακούς Κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στην Κύπρο λειτουργούσε μία Ελεύθερη Ζώνη στη Λάρνακα από το 1980 μέχρι το 2011. Οι σκοποί ίδρυσης της Ελεύθερης Ζώνης δεν επιτεύχθηκαν με αποτέλεσμα το Υπουργικό Συμβούλιο, με απόφαση του ημερομηνίας 9/6/2011 να καταργήσει το καθεστώς της Ελεύθερης Ζώνης και η Περιοχή μετατράπηκε στην Βιομηχανική και Εμπορική Περιοχή Αραδίππου. Η λειτουργία της διέπεται από τις διατάξεις των περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας της Δημοκρατίας (Μίσθωση Ιδιοκτησίας μέσα σε Κυβερνητικές Βιομηχανικές Περιοχές) Κανονισμούς του 1990 έως 2017 (Κ.Δ.Π. 164/90).
Με το Διάταγμα ανάκλησης Κ.Δ.Π. 230/2011 (ΕΕ αρ. 450, 17/6/2011), ανακαλείται το Διάταγμα αρ. 113 (Κ.Δ.Π. 113/1979) βάσει του οποίου είχε κηρυχθεί η εν λόγω περιοχή ως Ελεύθερη Ζώνη.
Νομοθεσία - Κανονισμοί
Η λειτουργία των Βιομηχανικών Περιοχών και η διάθεση των Βιομηχανικών οικοπέδων διέπεται από τους περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας της Δημοκρατίας (Μίσθωση Ιδιοκτησίας μέσα σε Κυβερνητικές Βιομηχανικές Περιοχές) Κανονισμούς του 1990 έως 2023.
